Rubzova.jpg

Кутшöмкö государствоын овлас öтик сар. Дворецыс сылöн вöлi ыджыд да ыджыд овмöсыс. А ачыс сар дыш мортöн вöлiс, быд лун сöмын пируйтiс. Вöлi сылöн Марья ныв, да воис кад верöс сайö сетны. Мöвпалö сар, кутшöм багатыр, кутшöм молодеч гöтрасяс менам ныв вылö.

Коркö öтчыд Марья гуляйтiс паркын. Аддзис сiйöс том зон, Öндрей нима, мöвпыштiс: кутшöм шань да мича ныв меным гöтыр вылö. Мунiс сар дорö корасьны.

– Позьö нылыдлысь кисö босьтны? Ставсö вöча, мый шуан.

– Кутшöм тöлöн тэнö татчö вайисны? Лун тöлöн али вой тöлöн? – юасьö сар.

А ачыс мöвпалö: «Абу, тыдалö, лёк зонмыс. Но мед петкöдлас асьсö».

– Вай меным алöй дзоридз, кöнкö пö чульк йылын быдмö, некод на абу аддзылöма, а ставныс тöдöны, сыысь мичыс пö нинöм абу.

– Ставсö вöча, мый колö, – чорыда кöсйысис Öндрей. Нылыс ёна нин кажитчöма.

N-Tomov_Elisei2_-_kopiya.jpg

Аскинас мöдöдчис сiйö витсё километра сайö. Мунö, мунö, дыр мунö. Аддзö – керкатор сулалö. Мудзöма, шуис пыравны шойччыштны. Некöн некод абу. Горöдiс: «Кодкö эм абу?» Некод эз шыась. Пырис керкаад, а сэнi пызан, джек, роч пач, ыджыд крöвать. Мöвпалö том молодеч: «Узьышта, шойччышта, аски бара туйö». Кайис паччöрö да водiс.

Сёр войнас локтiс вöрлöн сар – Вöрса – аслас гортас, аддзö – морт куйлö паччöрас, кутiс видчыны:

– Код татчö менсьым юасьтöг пырöма? Кодi менам керкаын узьö? Кодöс ме öнi виа да сёя?

Зон кылiс вöрса кöзяинöс, чеччис, шуö:

– Эн равзы. Узьны он лэдз. Менам туйöй кузь на.

– Вай тышкасям, – шуис Вöрса.

– Вай, – шуис Öндрей.

Мöдiсны найö тышкасьны. Вöрса омöлик, киясыс – коз лапъяс, кокъясыс – сiсь мыръяс, сöмын гöлöсыс повзьöдчана. Öндрей и вермис сiйöс, мöдыс керкаас öдва удитiс уйкнитны. Эз нин сэсся сэтчö пыр Öндрейыд, туйыс кузь на. А горшыс зэв ёна кутiс косьмыны. Матыстчис шор дорö, кутiс васö юны. Видзöдö, сы водзын кодкö вуджрасьö. Вуджöрыд и шуö:

– Мыйла юасьтöг менсьым васö юан? Вай тышкасям!

– А-а, тайö тэ, скöр Васа. Вай тышкасям! Ме тэысь ог пов!

Тышкасьны кутасны, а Васа ставнас ваысь да руысь, öдйö и мудзас. Öндрей йöткыштас сiйöс гортас, ва пыдöсас, «мекöд сэсся эн паныдась» – шуас – да водзö мöдöдчас.

Мунас, мунас, уна лун мунас. Чульк воас. Видлас кайны – вильыд, оз вермы. Пырас вöрö, а сэн тешкодь пу сулалö. «Ас пуöй али мый? Час жö видла лызьяс вöчны». Шань пуыд öдйö и сетас асьсö вöлавны. Вöчас Öндрей лызь гоз, да лэбöдасны найö сiйöс чульк йылöдзыд. А сэнi гöгöр еджыд лым, öтилаын сöмын мыйкö зэв ёна югъялö. Матыстчас, алöй дзоридз, синтö пöртö, видзöднытö он вермы. Орöдас сiйöс му бердсьыс Öндрей. Сюяс мешöкас.

Лызьнад бöрсö öдйö и воас сар дорад.

– Ме дыр ветлi, полöмöс венi, унатор аддзылi, ачымöс петкöдлi, ставсö верми. Сетан ме сайö нывтö?

– Аддза, – шуö сар, – тэныд колö сарöн лоны, ме пöрысь да дыш петö указъястö сэсся гижны. Босьт нылöс гöтыр пыддиыд. Мича молодечлы мича гöтыр!

Ме тшöтш сэнi пируйтi, маöн чöсмаси, öнi на вом дорöй юмзьöма.

Серпасыс Елисей НИКИФОРОВСКИЙ-ТОМОВЛӦН