Интервью с Алексеем Рассыхаевым
Дата публикации: 09.04.2020
Беседует Алёна Нестерова
Перевод интервью (см. тут)
– Алексей, бур рыт! Тэнӧ ставӧн важӧнсянь нин тӧдӧны, кыдз Ӧльӧш Рассыхаевӧс. Мӧвпышті да, тэ быд боксянь видзӧдӧмӧн збыльвыйӧ коми морт. И тайӧ медсясӧ петӧ оласногсьыд да вӧчӧмъяссьыд. Буретш та йылысь окота сёрнитыштны пыдісяньджык.
– Быдӧнлы чолӧм! Видзӧдлыны кӧ коми традиция вылӧ, Алексейсӧ вермасны комияс шуны и Ӧльӧшӧн да Ӧльӧӧн, и Лёшаӧн да Ӧлькоӧн, и Ӧлексейӧн да с.в. Меным матынджык, кор шуӧны Ӧльӧшӧн. Велӧдігӧн сідзжӧ вӧлі кора мукӧдсяньыс, медым менӧ Ӧльӧшӧн шуисны, весиг томджыкъяс. Мукӧд фин-йӧгра войтырыслӧн эм ас нимъяс, а комияслӧн – эз кольны. Пыркалісны квайт нэм чӧжнад. Ӧні вӧдитчам роч православнӧй вичко пыр вужйӧдӧм нимъясӧн. А тайӧ нимъясыслӧн эм йӧзкостса шуанног, мый и петкӧдлӧ культураыслысь аслыспӧлӧслунсӧ. Буретш татшӧм ногӧн позьӧ торъявны мукӧдсьыс.
Ӧльӧшӧн асьсӧ вермасны унаӧн шуны. Содтыны кӧ важӧн лӧсьӧдӧм традиция серти бать ним ас ним дорӧ, сэки артмӧ збыльысь коми руа ним. Тадзи вӧчисны Илля Вась, Тима Вень, Педь Гень. Тайӧ ӧд абу литературнӧй сайним ли гусяним, кыдзи гижӧны литуратуроведъяс (весиг комияс). Тайӧ мортыслӧн нимыс, сӧмын – комиӧн и абу паспорт серти. Менӧ эськӧ колӧ шуны Микол Ӧльӧшӧн. Тадзи жӧ и кырымасьла и висьтасьла тӧдмасигӧн и с.в.
– Висьтышт ас йывсьыд: кӧні чужин, велӧдчин, кыдз веськалін наукаӧ?
– Чужи ме Кулӧмдін сиктын, кӧні и помалі 11 класс. Дасьтысьлі эськӧ юридическӧй факультетӧ, но бӧръя здукас история велӧдысь вӧзйис сетны документъясӧс велӧдчыны Сыктывкарса университетлӧн филфакӧ. Экзамен вылӧ корисны письмӧӧн. Письмӧ воан лунас нин вӧлі пуктӧма медводдза экзаменсӧ. Ме лэччи да шуи, мый письмӧыд воис сёрӧн, ас кадӧ эг вермы локны, – и менсьым экзамен примитісны ӧтнамлысь. Помнита, мый экзамен куті Евгений Александрович Игушев водзын. Веськалі велӧдчыны фин-йӧгра факультетӧ. Сійӧс восьтісны филфаклӧн коми юкӧн подулын коми войтырлӧн съезд тшӧктӧмӧн. Медводдза курсас велӧдчис ӧтпырйӧ куим группа – 70 сайӧ коми морт. Мӧд курсын бӧрйи курсӧвӧй уджлысь нырвизьсӧ – фольклор туялӧм. Велӧдысьным, Валентина Викторовна Филиппова, ӧзйӧдіс да, буракӧ, та вӧсна. Колӧ шуны, В.В. Филиппова вӧлі зэв стрӧг. Сы дорӧ эз быдӧн кӧсйы мунны, медым гижны курсӧвӧй удж. А мӧдарсяньыс, сійӧ эз босьт ас дорас найӧс, коді коми да роч фольклор велӧдігӧн дышӧдчис. Босьтчи туявны ӧнія кадся челядь фольклор.
Витӧд курсын нин тӧдмалі, мый позьӧ водзӧ велӧдчыны. Сэки университетын историческӧй грамматика серти спецкурс вӧлі нуӧдӧ Галина Александровна Некрасова, коді уджалӧ Кыв, литература да история институтын. Сійӧ и вӧзйис пыравны тайӧ институтас фольклор туялысь Вера Михайловна Кудряшова дорӧ, медым тӧдмасьны да сёрнитны та серти. Пыралі, тӧдмаси, кӧсйыси водзӧ велӧдчыны. А диплом удж дорйигӧн нин мен сетісны характеристика, кӧні гижисны, мый вӧзйӧны водзӧ велӧдчыны аспирантураын. Куим во велӧдчи, гижи диссертация да дорйи уджсӧ коми челядь ворсана фольклор тема серти. Ӧніӧдз уджала тайӧ институтас и ог жалит, мый тайӧ туйсӧ бӧрйи.
Ёртасян керкаын коми диктант гижигӧн
Студент кадсянь на ветлӧдлі экспедицияясӧ. Фольклор практика дырйи ветлім Кулӧмдін районса Аныбӧ. Бӧртиджык ас кӧсйӧм серти чукӧрті фольклор рӧдвужсянь, тӧдсаяссянь. Институтын уджалігӧн быд во ӧтчыдысь-кыкысь артмылӧ жӧ петавны коми сиктъясӧ. Веськавлі Емдін, Кулӧмдін, Кӧрткерӧс, Койгорт, Луздор, Сыктывдін районъясӧ. Гижавлі колана материалсӧ Ханты-Манси да Яран асвеськӧдлан кытшъясын, Перым коми кытшын, Кардор обласьтын. Уна во чӧж уджалі Луздор районын – Луз вожса сиктъясын, посёлокъясын (2004 – 2010-ӧд воясын) да Висер вожын (2012-ӧд восянь).
Челядь фольклор да йӧзкостса ворсӧмъяс кындзи туяла ӧнія кадся устнӧй проза, йӧзкостса календар. Петавліс 120 сайӧ удж, на пиын – некымын туялан небӧг, тшӧтш и комиӧн. Шуам, коми йӧзкостса ворсӧмъяс петавлісны «Чинки, Киколь да Геч» небӧгын (2011), сійӧс сии Елена гӧтырлы да арӧса Ёгор пилы.
– Ми аддзам, мый тэнад петӧ бура уна гижӧд коми кывъя котыръясын, нӧшта тэ Коми Википедия нуӧдан. А мыйла кыскӧ гижнысӧ ӧтуввезйын? Сьӧмтӧ таысь оз мынтыны. Ме чайта, мый тайӧ ёнджыкасӧ петӧ аслыд шуӧмысь: «А ог кӧ ме вӧч, то коді сэсся кутас». Сідз?
Медым гӧгӧрвоны тайӧс, колӧ бергӧдчыны во кызь сайӧ. Университетын этша на мый юрад вӧрзьӧ. Этша коді мӧвпалӧ кыв видзӧм йылысь, кӧть мый оз шуны велӧдысьясным и сійӧ йӧзыс, кодъяс волісны миян дорӧ. Студентъяслӧн юрыс вӧлі тырӧма гортса уджъясӧн, экзаменъясӧн, курсӧвӧй да диплом уджъясӧн, а помланьыс – удж корсьӧмӧн. Некор мӧвпавны сы йылысь, мый колӧ видзны кыв, велӧдны ас челядьӧс сёрнитны комиӧн, и с.в. Тайӧ воӧ ёна сёрӧнджык.
Аспирантура помалӧм бӧрын ме мӧдӧдчи Хельсинкиӧ велӧдчыны. И сэні паныдаси мукӧд фин-йӧгра регионысь томуловкӧд, кодъяс вӧлі пырӧны том йӧзлӧн котыръясӧ, бергӧдӧны быдсяма удж. А ме Комиын олігӧн весиг эз кывлы том коми войтырлӧн котыр йылысь. Вои гортӧ да куті тӧдмавны. Вӧлӧмкӧ, эм жӧ, но уджыс оз тыдав. И буретш сэки выльпӧв босьтчим кыпӧдны том йӧзлысь котырсӧ. Тадзи чужис «МИ» котыр. Сылӧн девизыс – «Ог кӧ ми, коді?» Котырӧн веськӧдлӧм – тайӧ медводз кывкутӧм босьтӧм. Тайӧ гӧгӧрвоӧм, мый сӧмын миян зільӧмӧн вермас мыйкӧ вежсьыны тайӧ олӧмас. Ог кӧ кутӧй петкӧдлыны мукӧдыслы пример, унатор тайӧ олӧмас вермас не лоны, не сӧвмыны. Тасянь и быдсикас водзмӧстчӧмыс да проектыс. Медводдзаяс лыдын восьті Контактын котыр (ӧні шусьӧ «МИ – КОМИЯС»), кӧні вӧзъям гижны сӧмын комиӧн. Ӧд тайӧ тшӧтш коми кыв сӧвмӧдӧмӧ пай. Медводдзаяс лыдын восьті да куті комиӧн гижны блогын (некымын платформа вӧлі, ӧтиыс тупкысис нин). Сэсся нин во вит сайын тайӧ выльпӧв кыпаліс. Сэсся котыртім «Коми блогйысь» конкурс.
Сыктывкарса коми культура шӧринын «Кор? Кӧні? Мый?» ворсӧм нуӧдігӧн
Во дас сайын жӧ босьтчи коми википедияӧ гижны. Википедияыс чужӧма 2004 воын нин. Восьтӧма сійӧс морт, коді кывсӧ бура оз вӧлӧм тӧд. Коми википедияас этша вӧлі гижӧдыс, мукӧдыс сӧмын некымын кывъя, уна ӧшыбкаяса. Со кутчыси – то выль статьяяс восьталі, то воддзаясас содталі, вежлалі. И ӧніӧдз тайӧ уджсӧ нуӧда. Нимкодь, мый тайӧ восьса энциклопедиянас унаӧн вӧдитчӧны. Но зэв жаль, мый этша коді кӧсйӧ сэтчӧ гижны. Та вылӧ ӧд колӧ и кад, и коми кыв бура тӧдӧм, и википедияын удж нуӧдан сям. Некымын морт восьсӧн ӧтарӧ менӧ видӧны, кор казялӧны коми википедияысь ӧшыбка. Татшӧмыс, дерт, вермас лоны, но тайӧ ӧшыбкасӧ вермас вежны быд морт ачыс, абу быть ме дорӧ шыӧдчыны да янӧдны быд чут да шыпас тырмытӧм вӧсна. Сэсся колӧ гӧгӧрвоны, мый википедия – тайӧ энциклопедия. И сэтчӧ гижигӧн колӧ индыны ыстӧдсӧ. Кӧсъянныд кӧ стӧчмӧдны, шуам, кутшӧмкӧ мортлысь чужан / кулан лунсӧ ли восӧ, олӧмсьыс факт, колӧ ыстысьны йӧзӧдӧм удж вылӧ – энциклопедия, научнӧй статья, газетын пасйӧд вылӧ, ӧтуввезйын выльтор вылӧ. Некод оз кут кывзыны критикӧс, сійӧ кӧ шуас, мый ачыс кывлӧма, тӧдӧ и с.в. Медым тайӧ ӧшмӧснас унджыкӧн вӧдитчисны, восьті Контактын «Коми википедия» котыр, кӧні йӧзӧдӧма википедияысь юӧръяс – ёнджыкасӧ нималана йӧз йылысь чужан луннас пасйӧдъяс. Содта на дорӧ фотояс, йӧзӧдӧм уджъяс, сьыланкывъяс.
Бӧръя воясас Контактын ас лист бокын гижигӧн зіля выльторъяс йылысь гижны ӧтпырйӧ комиӧн и рочӧн, медым на йылысь тӧдмалісны и найӧ, коді комиӧн оз тӧд – мукӧд регионысь да странаысь тӧдсаяс, рӧдвуж. Бара жӧ нимкодь, мый татшӧм жӧ ногӧн сэсся кутісны и мукӧдыс вӧчны.
– Тэ уна во нин пыран «Коми войтыр» ӧтмунӧмӧ и буретш тэ сы йӧз пиас, коді збыльвылас мыйкӧ вӧчӧ, видлӧ кутшӧмкӧ ногӧн бурмӧдны коми йӧзлысь олӧмсӧ. Кыдзи чайтан, мый ми, комияс, вермам талун вӧчны, медым аски кольны войтырӧн, медым оліс кыв да культура, и мед Коми Республикааным овсис бура, эз вӧв коланлуныс мунны мӧдлаӧ?
«Коми войтыр» ӧтмунӧмкӧд медводдзаысь паныдасьлӧмыс вӧлі 1990-ӧд вояс помын (сэки шусис «Коми войтырӧс сӧвмӧдан комитет»), кор фин-йӧгра факультетсянь бӧрйисны коми войтырлӧн съезд вылӧ делегатъясӧс. Выльысь пырӧдчи уджас 2004-ӧд воын. Менӧ бӧрйисны «Коми войтыр» ӧтмунӧмса Сыктывкар представительствоӧ: вӧлі сэні 8 во веськӧдлысьӧс вежысьӧн, сэсся нёль во юрнуӧді. Та кындзи, 2008-ӧд восянь пыра ӧтмунӧмса президиумӧ. Тайӧ каднас унаторйӧ ковмис юрӧс сюйлыны, быдсямасӧ кывзыны да кывкутны сыысь, мый вӧчӧма да абу вӧчӧма. Чукӧртӧма ыджыд опыт сы серти, кыдзи уджавны мытшӧдъяс вылын власьткӧд йитӧд кутігӧн.
Коми кыв да культура сӧвмӧдӧмын колӧ водзмӧстчыны некымынлы – бать-мамлы да йӧзыслы, общественнӧй котыръяслы и власьтлы. Кор быд морт гӧгӧрвоас, мый тайӧ куим юрыс кӧ кутасны ӧта-мӧдыскӧд ёртасьны да воны ӧти кывйӧ, сэки пӧльзаыс лоӧ ёна ыджыдджык. Ми видам власьтсӧ ли ӧтмунӧмнымӧс, мый нинӧм (!!!) оз вӧчны, медым бурмӧдны комияслысь, сиктса олысьяслысь олӧмсӧ, медым видзны кыв да культура. А та кадӧ жӧ, асьныс бать-мамыс талялӧны медся донаторсӧ – чужан кывсӧ; йӧзыс кӧдзыдӧсь культура дорӧ (мыйла сцена вылӧ петӧны дзоридзьяса калатӧн, а оз коми йӧзкостса сарапанӧн?), веськодь налы и мукӧдторйыс – ӧтувъя удж, субботникъяс, экология, политика, бӧрйысьӧмъяс. Тайӧн вӧдитчӧны чинаяс быд пӧрйӧ.
«Шуда котыр» ӧтувлӧн коми драматург Алексей Поповкӧд аддзысьӧм дырйи
Коми кыв да войтыр видзӧмын некутшӧм рецепт менам абу! Тӧда, мый колӧ ассянь босьтчыны да ас бӧрся нуӧдны мукӧдсӧ. Нинӧмла кад воштыны больгысьяс вылӧ.
Ас олӧмӧс йиті чужан мукӧд. Ог чайт, мый республикаысь быд мунысь вермас мӧдлаын асьсӧ восьтыны сэтшӧма жӧ, кыдзи гортас. Ог гӧгӧрво найӧс, кодъяс мунісны ыджыд каръясӧ, медым сэні уджавны джодж чышкалысьясӧн ли вузасьысьӧн. Дзик мӧдтор, кор морт ас олӧмсӧ йитӧ сэтшӧм уджӧн, мый абу Комиын – шуам, армия, флот, наука, и с.в. Колӧ гӧгӧрвоны нин том йӧзлы, мый коми кыв тӧдӧмыс вермас нянь сетны и чужан муын.
– Висьтышт ыджыд котыр йывсьыд.
Гӧтыра, Елена уджалӧ том йӧзкӧд. Куим кага – кык пи да ныв. Ыджыдджык пиӧй велӧдчӧ школаын, кыкӧн садикынӧсь. Гӧтыркӧд тӧдмасим ӧтуввез пыр буретш «Лямпиада» лыжи фестиваль нуӧдігӧн. Кӧлысь вӧлі дзик коми руа быдладорсянь: пӧшти став гӧсьтыс коми, ЗАГС-ын гижӧдісны коми кывйӧн, конкурсъяс-ворсӧмъяс, сьыланкывъяс – тшӧтш комиӧн. Унаторйын кӧлысь нуӧдысьяслы отсасим, медым пыртны важ коми кӧлысь обрядъясысь юкӧнъяс асланыс свадьбаӧ. Буракӧ, артмис. Дас во чӧж нин гӧсьтъяс казьтылӧны: «А помнитан, кыдзи кӧлысь дырйиыд…!»
– Ті дзонь котырнаныд тшöкыда воланныд С.Я. Маршак нима небӧгаинö, и век казялан, мый öта-мöд костад комиöн сёрнитанныд. Кокньыд-ӧ карын быдтыны коми челядьӧс, ӧд унаӧн, видзӧдан да, рочмӧны. Майбыр, рочӧ ичӧтъясыд ӧдйӧ велалӧны, а видлы сэсся комисӧ юрас пуктыны, кор кадыс мунӧма нин! Кыдз видзны кыккывъялунсö?
С.Я. Маршак нима небӧгаинӧ гижӧдім медводз ыджыдджык пиӧс, кор сылы вӧлі ар кык, а сэсся нылӧс. Гортын эм быдсяма небӧгыс, тшӧтш и коми да челядьлы лыддьӧм вылӧ, но гӧтыркӧд зэв коланаӧн лыддям матыстны ныв-пиӧс небӧгаин дорӧ, кӧні позьӧ и небӧг босьтны, и ворсыштны, и мукӧд удж дорӧ сибавны. Зілям комиӧн сёрнитны челядькӧд быдлаын – ог сӧмын гортын. А роч кывйӧ найӧ асьныс велаласны – садикын, школаын, тшӧтшъяяскӧд сёрнитігӧн. Тайӧ мӧвпсӧ «тувъялам» и мукӧдыслы, торйӧн нин том бать-мамлы, кодъяс яндысьӧны комиӧн кагаыскӧд сёрнитны Сыктывкарын. Медым ас кагаыд сёрнитіс комиӧн, унаторйыс ӧд оз и ков. Оз ков репетиторӧс корны, мынтыны сылы уджысь, нуны кагатӧ кар помӧ велӧдчыны. Колӧ сӧмын сёрнитны чужан кывнад быдлаын да век – и тадзи жӧ сэсся кутас вӧчны верстьӧммӧм бӧрын аслад кагаыскӧд. Ог кӧсйы гӧльмӧдны ас челядьӧс, кор найӧ вермасны лоны озырӧн кык кыв тӧдігӧн.
Коми мойдысь Сӧлӧ бабкӧд аддзысьӧм
– Кыдз коми бать-мамӧдз вайӧдны, мый талун кӧ найӧ кутасны челядьыскӧд рочасьны, аски внукъясыс войт оз кутны коми кывтӧ лэдзны, рочмасны, а унаысь овлӧ сідз, мый комисӧ тӧдтӧмлунысь кутасны мыждыны пӧль-пӧчсӧ да бать-мамсӧ. Гашкӧ, тэнад артмас шуны, мыйла челядьнымлы колö тöдны коми кыв?
Ме, дерт, верма шуны, мыйла колӧ коми кыв миян челядьлы. Но медым тайӧс гӧгӧрвоисны, йӧзыслы колӧ лоны дасьӧсь та дорӧ. Мӧд ногыс оз и мӧрччы. Кыв – тайӧ олӧмлӧн зумыд подув, озырлун, йӧзкӧд сёрнитантор. Ми кӧ чужан кывйӧн сёрнитам, сідзкӧ ми пыдди пуктам рӧдвужӧс, пӧль-пӧчӧс, налысь оласногсӧ да культурасӧ. Кор эновтчам кывйысь, сэки ми сійӧс кедзовтам, орӧдам вужъяснымӧс, дугдам лоны ас йӧзӧн. Оз ков аддзыны чужан кыв велӧдӧмын сӧмын пӧльза, оз ков корны кокньӧдъяс канмусянь ли нӧшта кодсянькӧ. Колӧ сёрнитны да чужанкывйӧдны ставсӧ, мый ми гӧгӧр эм.
–Тӧда, мый тшӧкыда ветланныд гӧтырыдлӧн чужанінас, Висер вожса Выльыбӧ, турун заптыны, чери кыйны, вотчыны. Мыйӧн тырӧма уджысь ӧтдор кадыд?
Мынтысяна удж дырйи удита вӧчны общественнӧй удж, а шойччан лунъясӧ ковмӧ туялӧмъяс нуӧдны. Пыр этшаджык кад мыйкӧ вӧчны, кор гортын куим кага. Налы колӧ жӧ кад вичмӧдны. Сюрӧ кӧ здук, лыддьыся – и удж серти, и выльторъяс, и выль авторкӧд тӧдмасьӧм могысь. Век на чайта, мый коми литература тӧда лёка.
Тӧвнас зілям сувтлыны лыжи вылӧ. Шойччан лунъясӧ тэрмасям «Динамо» базаӧ котравны, а сэсся «пикникасьны»: тшай юны термосысь. Челядьлы тай кажитчӧ татшӧм «пикникыс».
– Мый радейтiн лыддьыны ичöтдырйи? Кутшöм ногöн олöмыд йитчöма небöгаинкöд? Гашкö, казьтыштан тешкодь, мöрччана лоöмтор?
Аслам челядьдырйиӧй ру пиын. Сьӧкыд шуны, мый радейті лыддьыны. Бура помнита, мый челядь небӧгаин Кулӧмдін сиктын вӧлі кык судтаа Пионер керкаын: уліас – лыддьысянін, выліас – кружокъяс. Сэтчӧ ветлӧдлі небӧгла. Век на син водзын гӧгрӧс пачыс, джаджъясыс да уджалысьяслӧн чужӧмыс. Помнита, мый кутшӧмсюрӧ небӧгъяс вӧлі гортын куйласны вежон кык, а сэсся ме найӧс бӧр нуа лыддьытӧг.
Кажитчыліс кывбуръяс лыддьыны. Гашкӧ, найӧ дженьыдӧсь, да сы вӧсна. Та вӧсна жӧ ӧні окотапырысьджык лыддя дженьыд формаа проза гижӧдъяс.
– Тшӧкыда гортад ті ӧтвыв гора лыддьысянныд. Мый öнi сетан лыддьыны челядьыдлы?
Гортын лыддя сӧмын ичӧтджык нывлы да пилы, кодъяс оз на кужны лыддьысьны. Лыддя сӧмын сэки, кор ог тӧд гижӧдсӧ – кывбур тайӧ ли висьт, мойд. Ёнджыкасӧ налы мойда – сюжетыс юрын эм, ас кывйӧн зіля висьтавны. Арлыд вылас видзӧдӧмӧн содтала ли чинтала эпизодъяс, кыв тэчасъяс и с.в. Челядьыд ӧд радейтана мойдтӧ вермасны сёысь кывзыны, и оз мудзны. Мойда налы век комиӧн, весиг сэки, кор киын роч гижӧд: лыддигмоз вуджӧда и висьтала гӧгӧрвоана кывйӧн. Рочӧн сӧмын корсюрӧ лыддя.
Лыддя налы коми да нималана роч авторъясӧс, йӧзкостса мойдъяс. Нывлы окота принцессаяс да феяяс йылысь тӧдмавны, сэтшӧм небӧгъяс босьтлам жӧ. Ыджыдджык пиӧй ачыс нин коймӧд во лыддьысьӧ – либӧ школаын сетӧм список серти роч авторъясӧс, либӧ коми гижысьясӧс. Майбыр тай, коми небӧгыс гортын абу этша.
– Неважӧн шегйысь турнир нуöдiн небöгаинын. Кыдз чайтан, мыйла талун колö мыччӧдны важ коми ворсöмъяссӧ и кыдз челядьöс чеччöдны телепон сайысь да ышöдны ворсны?
Йӧзкостса ворсӧмъясыд чужисны кагаӧс быдладорсянь сӧвмӧдӧм могысь. Наын вӧлі зэв ыджыд коланлуныс, медым дасьтыны ичӧтсяньыс верстьӧ олӧм кежлӧ. Налӧн доныс кутіс чинны сад да школа восьталӧм бӧрын, кӧні Сӧвет кадӧ дугӧдісны педагогикалы лӧсявтӧмторъяс да вӧзйисны ассьыныс ворсӧмъяссӧ. Кӧть кутшӧм выльторъяс олӧмӧ оз кутны пырны, ворсӧмъяс дорад век кутам бергӧдчывны, медым миян кадӧ сорлавны-вежлалыштны кагалысь олӧмсӧ. Жаль, мый важ ворсӧмъясӧ челядьнымӧс колӧ велӧдны. Водзынсӧ ӧд найӧ вуджисны ыджыдджык чой-воксянь ичӧтджыкъяслы.
– Мый сиан налы, коді кутас тайö сёрнисö лыддьыны?
Олӧй ас руӧн, вильшасьӧй, синӧй водзӧ, но кывзыштлӧй бать-мамтӧ да пӧль-пӧчтӧ. Лёктортӧ найӧ оз вӧзйыны ас ныв-пиыдлы! Миянлы водзӧ овны!
Сёрнитіс Алёна Нестерова