Дата публикации: 11.05.2020

Беседует Алёна Нестерова

Перевод интервью (см. тут)

– Бур рыт, Ӧньӧ Лав! Син водзын серпас: удж вылын компьютер водзын пукалан да лабутнӧя мыйкӧ висьталан. Быдторсӧ сы лунас миянлы, библиотекаын коми юкӧнын уджалысьяслы, индін: мый вӧчӧма Лабораторияӧн, мый колӧ на вӧчны, мыйын бытьӧн колӧ коми йӧзлӧн отсӧг. Тадз и тӧдмасим. Сы бӧрын не ӧтчыдысь на кежавлін С.Я. Маршак нима лыддьысянінӧ. Чайта, буретш коми йӧза учреждениеясӧ татшӧм ветлӧмъясӧн ыджыд пай пуктін Лаборатория вӧчӧмторъяс паськӧдӧмӧ.

Висьтышт FU-Lab удж йылысь, Мый талун кежлӧ вӧчӧма, мый вылын ёна на колӧ мырсьыны?

– Чолӧм! Но, ӧні ми, кыдзи и унджык мукӧд канторчиыс, официальнӧя уджалам гортсянь. Пандемия да. Ставсӧ, мый вӧчӧма талун кежлӧ, лыддьӧдлыны позьӧ дыр. Казьтышта сӧмын коми онлайн библиотека, быд сикас онлайн кывкудъяс, онлайн энциклопедия «Коми тӧданін», коми кыв велӧдан портал, коми кыв корпус...

– Кысянь ставыс артмис? Кор подуласис Лаборатория? Кысь да кор чужис татшӧм тӧлка команда?

– 2011-ӧд воын Перымӧ волӧма Марий Элысь Чемышев Андрей. Сійӧ вӧзйис меным ӧтув уджавны Сыктывкарын, сэні пӧ лаборатория восьтыны мӧдӧны. И сійӧ жӧ воӧ тӧвсянь босьтчим уджӧ. Первой уджалім Андрейкӧд кыкӧн, Марина Федина веськӧдлӧм улын. 2015-ӧд воын FU-Lab-ӧ локтісны Андрианова Инна да Коваль Катя, а Андрей пыдди уджӧ босьтчис Левченко Дима. 2017-ӧд восянь нӧшта вуджис миянӧ Кожевина Лена. Сэксянь уджалам витӧн да Марина (авторсянь: Марина Серафимовна Федина – веськӧдлысь).

– Чайта, мый FU-Lab – тайӧ коми йӧзлӧн озырлун, современнӧй историялӧн медвына вӧчӧмторъяс пиысь ӧти. Кыдзи ачыд донъялан Коми республикаын коми кыв ӧтуввезйын петкӧдлӧмсӧ, мукӧд ас кывъя войтыркӧд кӧ орччӧдны?

– Ӧтуввезйӧ чукӧртӧм кыв ресурсъяс серти ми, В.П. Марков серти, федерацияын медводдза вита пӧвстын. Ме сідз жӧ чайта.

– Ыджыд-ӧ ӧдӧн содӧ FU-Lab вӧдитчысьяслӧн лыдыс?

– Ӧні ставӧн гортӧ йӧршитчисны да, ёнакодь содӧ. Но тайӧ, дерт, сезоннӧй явленньӧ.

– Сканируйтчан кадӧ, коми корпус дасьтігӧн, казьтывсьӧ, зэв тшӧкыда небӧгъясла волін, медкыз формулярыд сэки вӧлі. Тӧда, мый и отсасьысьяс сюрлісны? А гӧгӧрвоӧны-ӧ йӧзыс да учреждениеясыс коланлунсӧ отсасьӧмас? Тайӧ ӧд миян, комилӧн, ӧтувъя куд, тэчам кӧ уна, уна позяс и босьтны.

– Унджыксӧ гӧгӧрвоӧны. Унджык комияс миянлы эскисны да отсалісны коми кывсӧ выль тшупӧдӧ лэптыны.

– Висьтышт Комиӧ вотӧдз кад йывсьыс. Кодӧн уджавлін? Кӧн чужин да олін, велӧдчин?

– Чужи Перым карын, сэні жӧ велӧдчи историкӧ, сэсся пыри аспирантураӧ лингвистикаысь. Коми гижӧд кыв история – менам тема.

– Ӧньӧ Лавӧн ставӧн тэнӧ тӧдам, паспортсьыд ним-вич-овтӧ гежӧд морт кывліс. Тэ вексянь нин Ӧньӧ Лав? Мыйла тадз шусин?

– Ме чайта: коми мортлы оз ков яндысьны коми ним новлыны. Та вӧсна и шуа ачымӧс коми ногӧн. Во кызь вит чӧж нин.

Карпатъясын, 2010-ӧд вося кӧч тӧлысь

– Ми тӧдам, мый Ӧньӧ Лав медзіль йӧз пиысь ӧти. Тэ уджалан лун и вой. Лыддьылі шуӧмтӧ, мый и шойччан удж вӧчигӧн, сӧмын «шойччан» кадӧ он сэтшӧм азыма уджав, кыдз быд пӧрйӧ. Ӧткӧн уджавны радейтан и. Мыйын феноменыс?

– Ог тӧд, кыдзи мукӧдыс, а ме уджала куш энтузиазм вылын. Шуа аслым, тайӧс метӧг некод оз вӧч. И вӧча. Лыддя кӧ тайӧс коми кывлы буретш тайӧ кадӧ коланаӧн.

– Аслад блогад пасйӧмыд асьтӧ Арсяӧн. Мыйла? Тэнад аскылӧмыд татшӧм, арся?

– Чужи арнас да, сійӧн и Арся. Пытшкӧссянь зэв небыд морт. Сійӧн, шуны кӧ, политикаӧ ог и сюйсьы.

С.Я. Маршак лыддьысянінын «Коми блогйысь» велӧдан семинар нуӧдігӧн

– Блог лӧсьӧдны тэ унаӧс ышӧдін. Тшӧтш и менӧ. Сідзкӧ, позьӧ коми кывйӧн гижны блогын. А нӧшта? Мый вӧзъян лыддьысьысьяслы, мед коми кывсӧ паськӧдны?

– Коми йӧзыслы колӧ быдлаын гижны и сёрнитны комиӧн. Медым коми кывйыд «быд утюгысь» кыліс. Бӧръя воясӧ быдлаын вӧзъя лӧсьӧдны коми инфосфера. Медым вӧлі асланым войтырлӧн масс-медиа. Медым комиӧн вермим тӧдны выльторъяс и му югыд пасьталаысь, и Коми муысь. Медым ёнмис коми менталитет.

– Кытчӧ ветлін удж серти? Кутшӧм войтыр дорын вӧлін?

– Во дас сайын во кык-куим ветлі стажируйтчыны суйӧр сайясӧ. Во да джын олі Суоми муын да во чӧж Немеч муын. Сэтысь петавлі и некымын мукӧд канмуӧ.

2012-ӧд вося тулыс. Турку дорса вӧрын профессор А. Алхониемикӧд

2009-ӧд вося тулыс. Туркуын Козаньса Мансур да Ижкарса Сергейкӧд

– Мый радейтін лыддьыны ичӧтдыр кадӧ? Мый ӧні лыддян?

– Ичӧтдырйи лыдди быдсикас мичвыв литература, радейті, дерт, классика. Ӧні сӧмын коми кывъя гижӧдъяс лыддя, мукӧдтор вылӧ кад оз коль.

– Кыдз йитчӧма уджыд Маршаковкакöд?

– Гарыштін нин тай, ас кадӧ ті тані миянлы зэв уна коми небӧг сетлінныд, сканируйтӧм могысь. Ыджыд аттьӧ кӧсъя шуны таысь тэныд, Зарни Люсялы да мукӧд уджъёртъясныдлы. Ті пуктінныд жӧ ассьыныд донъявны позьтӧм пай коми кыв корпус лӧсьӧдӧмӧ, а сідзкӧ и тшӧтш матыстінныд коми литературасӧ да коми гижӧд кывтӧ коми йӧз дорӧ.

– Мый сиан ставӧнлы, код кутас тайӧ сёрнисӧ лыддьыны?

– Дзоньвидзалун, дерт. Ӧнія кадӧ кадӧ тайӧ медшӧр. А ассяньым кӧсъя сины, мед коми кыв миян оз вош! Велӧдӧй челядьнытӧ коми кывйӧ, сёрнитӧй-гижӧй быдлаын комиӧн. Сӧмын сэк, кор коляс коми кыв, ми вермам кольччыны коми войтырӧн тані, Коми муын. А Коми муыд кутас овны, кытчӧдз тані олӧ коми кывъя коми войтыр.

Сёрнитіс Алёна Нестерова